نکته اول :
ترس ریشه در عوامل متعددی داره که بعضی از مهمترین اونها رو می نویسم :
1ـ ژنتیک: اگر پدر یا مادری ترسو باشند، فرزند آن ها نیز معمولاً ترسو خواهد می شه . در مکتب اسلام تأکید شده که حتماً مادر فرزندان خود رو شجاع انتخاب کنید. وقتی که مشخص بشه که عامل ترس از بُعد ژنتیک هست، درمان آن نیز روشن می شه . لذا باید به این افراد تفهیم بشه که قدرت اراده در انسان قادر هست که انسان رو به هر کاری وادار کنه و یا هر کار زشتی را از انسان دور کنه . چه بسیار افرادی که خودشون ترسو بودند، اما فرزندان اون ها، ترس اونها رو به ارث نبرده و اون رو از وجود خودش طرد کرده و افرادی شجاع و کارآمد شده اند.
2ـ جامعه: افراد جامعه مثل پدر و مادر، ممکن هست سبب بروز ترس در افراد بشند، مثلاً از دیدن یک فیلم یا صحنه ترس آور، یا شنیدن جریانات ترسناک ممکن است فرد به چنین مشکلی دچار بشه و ترس در وجودش رخنه کنه . لذا باید فرد را از این گونه عوامل جدا کرد تا موجب ترس های شدیدتر و قوی تر در وی نشه. 3ـ تنبیه های غلط: یکی دیگر از عوامل ترس در افراد، اعمال تنبیه های غلط توسط اولیا و مربیان هست. برخی از اولیا یا مربیان، برای این که کودک درس بخونه یا از اوامر اون ها پیروی کنه، اون رو می ترسونند که این گونه تنبیه ها، ترس رو از کودکی در وجود فرد ریشه دار می کنه. اولیا و مربیان باید بدونند که اگر می خواهند ارزشی رو در کودک به وجود بیاورند، به وسیله تنبیه غلط و وسایل ترس آور که وجود کودک رو پر از دلهره و آشوب می کنه، در این امر موفق نخواهند بود. اصل در ارشاد دیگران، در مکتب قرآن و اهل بیت(علیهم السلام)، استفاده از روش مسالمت آمیز و آرام و لحن خوش و ملایم هست که در پیشنهادها به اونها اشاره ای می کنم .4ـ عوامل عاطفی و روانی: فردی که در خانواده یا مدرسه و یا اجتماع هویت خاصی نداره وکسی برایش احترامی قائل نیست و مرتب سرزنش می شه، حالت افت شخصیت و عقده حقارت و کمبود شخصیت در اون به وجود میاد و قدرت شجاعت و شهامت ازش سلب می شه و فردی زبون و ترسو می شه. (اقتباس از کتاب روان شناسی جوان - محمد حسین حق جو– http://www.hawzah.net )5- مشکلات جسمی : فردیکه از لحاظ جسمانی دچار مشکل هست به دلیل عدم توانایی مقالبه با خطرات دچار ترس می شه .
نکته دوم :
بعضی از محققان ترسها را به پنج نوع دستهبندى کردهاند: 1. ترس از تفرد، (مثل گریز از ازدحام یا تنها ماندن در خانه) ؛ 2. ترس از حیوانات ؛ 3. ترس از قطع عضو ؛ 4. ترسهاى اجتماعى (مثل ترس از زیر نظر بودن دیگران هنگام کار) ؛ 5. ترس از طبیعت (مثل بلندى کوه). طبیعى است که براى غلبه بر هر یک از انواع ترس، پیشنهاد های مختلفى ارائه شده . علاوه بر این، باید دید این ترس در چه مرحلهاى از مراحل رشد انسان شکل گرفته است و متناسب با آن مرحله (کودکى، نوجوانى یا جوانى و...)، راههاى غلبه را پیگیرى کرد.
اما پیشنهاد هایی که برای مبارزه با ترس وجود داره اول : ابتدا ترس واقعى نهفته در پشت ترس فعلىتان رو بشناسید و اون وقت ترس اصلى خودتون رو به عنوان افسانهاى از بین ببرید و هر وقت که به اون فکر مىکنید، بگویید: این ترس پنهانى در واقع افسانه است نه واقعیت! در این صورت ترس شما - هر اندازه که شدید باشه - باز به صورت یک دروغ در نظرتان جلوه گر خواهد شد؛ زیرا واقعیتى ندارد.
دوم: باید بدونید؛ ترس موجب بىقرارى مىشه و شخص اگر موردى براى ترسیدن هم نداشته باشه، باز اون رو براى خودش مجسّم مىکنه و ترس مىتراشه! باید سعى کنید در چنین مواقعى دراز بکشید و یکایک قسمتهاى بدنتان را به حال خود رها و عضلاتتون رو شل کنید. فکرتون را به هیچ چیز متوجه نکنید و یا اگر متوجه کردید، خاطرات خوش زندگى رو مرور کنید. روزى دو سه بار به همین قسم روح و جسمتون رو استراحت بدید. از جملات خودآموزى استفاده کنید؛ براى مثال با خودتون بگید: «هر وقت دچار وحشت شوم، این امر نشانه آن است که من از بدى و زشتى متنفرم؛ و یقین داشته باشم به زودى آرامش را به دست خواهم آورد». کلمات مثبت رو دائم تکرار کنید.
سوم :
ترس موهوم را از خودتون دور کنید به اینصورت که به عوامل ترس زاى موجود در ذهنتون پاسخ بدید ؛ مثلاً به خودتون بگید: چرا از اینها مىترسم و چرا تاریکی ترس دارد؟ بعد به خودتون بگید: به این دلایل... تاریکی ترس ندارد ؛ یعنى، با دلیل قانع کننده، به مقابله ذهنى و شناختى ترس خود برید.
چهارم : اگر از تاریکی می ترسید حضور در تاریکی را تمرین کنید به اینصورت که :
در مرحله اول به اتاق خود رفته و چراق رو خاموش نموده و بلافاصله روشن نمائید و این مساله رو با خودتون زمزمه کنید که تمامی اشیائی اتاق ، قبل از خاموش و روشن شدن لامپ جابجا نشده و همه چیز در سر جای خودش هست .
در مرحله دوم : مدت زمان حضور در تاریکی رو بیشتر کنید .
در مرحله سوم : بعد از خاموش کردن چراق سعی کنید در تاریکی قدم بزنید و بعد از حرکت در اتاق به جای اول خود بازگشته و چراق رو مجددا روشن کنید .
در مرحله چهارم :
پس از خاموش شدن لامپ در اتاق ،اشیاء درون اتاق رو لمس کنید و می تونید شیئی رو در نظر گرفته و در تاریکی به دنبال اون بگردید .
یادتون نره در هر مرحله بعد از خاموش و روشن شدن چراق این نکته را به خودتون یاد آوردی کنید که چیزی در اتاق قبل و بعد از تاریکی تغییر نکرده و همه چیز در تاریکی همان هایی است که در روشنایی نیز وجود داشته .
پنجم :
مطالب علمى مربوط به ترس رو، مطالعه کنید .
ششم:
هرگاه اینجور ترسها و اضطرابها بر شما غلبه کرد، یاد خداوند متعال رو در ذهن و فکرتان زنده کنید و بیشتر به یاد آرامش بخش دلها باشید.
هفتم :
اگر ترس شما ناشی از ضعف جسمانی هست با نگاهی به اطراف خود خواهید دید که افراد بسیار زیادی با وجود مشکلات جسمانی مادر زادی و ... به یاری خدا تونسته اند بدون کمترین مشکل از کنار خطرات عبور کرده و عمر خود رو سپری کنند ، لذا توکل خود رو نباید از دست بدید .
نظرت چیه؟